Kadir Gecesi

KADİR GECESİ

Kadir gecesi İslam Alemi için bütün bir yılın en kutsal günü ve gecesi kabul edilir. Neden?

Bugün sizlere dilim döndüğünce bunu anlatmaya çalışacağım. Öncelikle bu mübarek gece bütün inananlara hayırlara vesile olsun. Hepimiz az çok bir şeyler biliyoruz bu gece ve gün hakkında. Ama araştıranlar biraz şaşırıyor. Ben de araştırdığımda çok şaşıranlardan birisiyim. O yüzden tam da yeri gelmişken bilgilerimi sizlerle paylaşmak istedim. Hazırsanız başlıyoruz.

Dinler Tarihi, tarih yazımları içinde en zor olan çalışmalardır. Bir kere insanların inandığı bir dinin tarihini araştırıyorsunuz. Doğru ve hiçbir yöne gitmeden tamamen objektif olmak çoğu zaman kolay değildir. Ayrıca kaynaklar çok eski ve rivayetlere dayandığı için en eski ve doğruyu bulmak da işin en zorlanılan kısmı. Bu konuda Buhari’nin ve Megazi’nin anlattıkları en eski ve objektif kaynaklar kabul edilmektedir. Kaynak çok da ben size araştırmak isterseniz en kolay bulunanların adını verdim. Kaynakları yazanların çok azı olayların geçtiği dönemde yaşamış kişilerdir. Olayın geçtiği dönemde yazılmış kaynaklar daha çok şiir, menkıbe, anılardan oluşur. Olayın geçtiği tarihlerin tam olarak belirlenemiyor olması araştırmacıların en çok tartıştığı ve üzerinde hemfikir olamadıkları konudur. İslam araştırmacılarının çoğu zaman birbirinden farklı düşünmelerinin sebebi de budur.

Çünkü hiçbir peygamber geldikleri dönemde anlattıklarını kitaplaştırmamıştır. Bu Hz. Muhammed için de geçerlidir. Siyer ve Megazi kaynakları ilk kaynaklar kabul edilir. Hz. Muhammed’in yaşadığı dönemde gelen vahiylerin katip sahabelere ezberletildiğini ve yazdırıldığını biliyoruz. Bu yazılar, kağıt, bez, deri parçaları, taş, tuğla, kürek kemikleri üzerine yazılmıştır.  Hz. Muhammed’in ölümünün ardından halife olan Hz. Ebubekir döneminde Hz Ömer’in teklifiyle Kur’an kitap haline getirilmeye çalışılmıştır. Çünkü yıllar içerisinde Kur’an surelerinin kaybolmasından endişe edilmeye başlanmıştı.

Kitap haline getirmek de kolay bir iş değildi. Kur’an’ın başlangıcını ilk vahiyin inişinden alırsak, üzerinden 23 yıldan fazla geçmişti. Dolayısıyla yazılanların tasnif edilmesi zaruri idi. Özetle, Hz. Ebubekir zamanında bir Kur’an-ı Kerim yazıldı. Hz. Osman döneminde ise bazı surelerin yazımında yanlışlık olduğu, sonraki dönemde karışıklığa sebep olabilir düşüncesiyle yeni bir Kur’anı-ı Kerim yazıldı. Hz. Ebubekir dönemi yazılan Kur’an ise ikilik yaratmaması için yakıldı. Bundan sonrası ise daha karışık. Tarih içerisinde Kur’an farklı şekillerde yazılmıştır. Kaynaklara göre; İniş sırasına göre de yazılmıştır, konularına göre ve surenin uzunluğuna göre de yazılmıştır. Vahiy geldiğinde bizzat Hz. Muhammed’in katiplere yazdırdığı bir Vahiy Kitabı vardı. Hz. Muhammed vahyin nereye koyulacağını bizzat kendisi belirliyordu. Fakat bahsedilen Vahiy Kitabı günümüze ulaşmamıştır. Özet olarak bugün dünyada bilinen en eski Kur’an İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi’nde olduğu düşünülen kitabın bazı bölümleridir.  Karbon 14 tarihleme metoduyla yapılan incelemeler sonucu kitabın en az 1370 yıllık olduğunu saptanmıştır.

Günümüzde Kur’an surelerin iniş sırasına göre değildir. Sure uzunluğu ve İslam Alimlerinin belirledikleri ölçütlere göre karar verilerek düzenlenmiştir. Gelelim Kadir Gecesi nereden çıkmış? Nedir? Sorusuna.

Kadir Gecesi, Kur’an’ın 97. Suresi Kadir Suresi’nde geçer. Ayrıca Bakara Suresi (2/185) de geçmektedir. Hz. Muhammed Hira Dağı’nda inzivaya çekildiği ve evreni, bu dünyaya geliş sebebini sorguladığı sırada Cebrail’in kendisine görünerek “Oku” dediği ilk geceye verilen isimdir. Sonrası hepimizin malumu peygamber olduğuna inanan ve inanmayanlar, savaşlar ve ölümüne kadar geçen 23 yılda peyder pey Cebrail tarafından vahyedilen Allah’ın bütün insanlığa gönderdiği sözler…

Son olarak neden Ramazan Ayı’nın 27. Gecesi kutlandığına değinelim. Bu konuda da kafalar tarih boyunca karışmıştır. Hz. Muhammed Ramazan Ayı içinde Hira Dağı’nda inzivaya çekilmiştir. Hadislerde Ramazan’ın 27, 17,7. Geceleri olması gerektiği konusunda farklı yorumlar vardır. Güvenilir hadis kaynaklarında, “Kadir Günü’nü tekli günlerde arayın” sözü üzerinde durulmakta ve bunun en doğru ve güvenilir hadis olduğu konusunda mutabık kalınmıştır. Ayın evrelerine kadar hesaplamaların yapıldığı ve hangisi olacağı hakkında bir çok çalışma ve ortaya atılan tezler sonucu da günümüzde Ramazan Ayı’nın 27. Gecesi Kadir Gecesi olması en muhtemel gece olarak belirlenmiştir.

İnanın ya da inanmayın dünyada barış, kardeşlik, dostluk ve insanca yaşamak için kalbi sevgi dolu elçiler ya da liderler tarihin farklı dönemlerinde yaşamıştır. Bu kişiler çok da farklı olmayan evrensel barış kurallarını içinde bulundukları halklara öğretmeye ve yaşam biçimleri ile göstermeye çalıştılar. Bugün Ramazan’ın 27. Gecesi Kadir Gecesi vesile olsun.

Dünyada ve ülkemizde barış, kardeşlik, dostluk ve sevgi kazansın.

Berna Deveci

BFDK Üyesi