Noter ücretleri cep yakıyor!
Günlük yaşamımızda sıklıkla karşılaştığımız, güvenilir ve belge gerektiren, yaptığımız her işte bir koşu kapısını çaldığımız fakat nasıl işlediğini bilmediğimiz gizemli bazı meslekler faaliyetlerini sürdürüyor.
Hayatımızda önemli bir yer tutan noterler de, bu mesleklerin başında geliyor. Vatandaş olarak yaşamımızın herhangi bir anında notere yolumuz düşmüştür. Gitmesek dahi adını çok sık duyarız.
Noterler, resmi bir kamu görevlisi olarak hukuki işlemler için aracılık ederler.
Birçok işimizi yapmak için, gayrimenkulden taşıt alım-satımına, sözleşmeden vekâletnameye, defter tasdiki, çeviri işlemine kadar onayına ihtiyaç duyarız.
İşte bu meslek grubu noterlerdir. İmza beyanından tescile, ihbarname ve ihtarnameye kadar birçok belgenin düzenlenmesi ve tasdik edilmesinde görevlidir. Hukuki güvenliği sağlamak ve taraflar arasındaki anlaşmazlıkları önlemede yapılan işlemler için belgeleri düzenler.
Noter ücreti, son yıllarda enflasyon ile birlikte daha çok arttı. Notere gittiğimde karşılaştığım manzara can sıkıcı bir durumda. Vatandaş saatlerce kuyruk beklerken bir de üstüne basit bir işlem için ödediği yüksek noter ücretinden şikâyet ediyor.
Noter hizmeti ile resmi işlemlerin güvenilir olması ve hukuki işlemlerin de belgelenmesi sağlanıyor. Her asliye ve sulh hukuk mahkemesinin bulunduğu yerde, o mahkemenin yargı çevresinde noterlik işlemlerini yapmaya en az bir yetkili noterlik kuruluyor.
Enflasyon noteri de vurdu!
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile noter ücretlerine de 1 Ocak’tan itibaren yüzde 43,93 zam geldi. Bu artışla beraber noter işlemlerinde yeni zamlı fiyatlar geçerli oldu.
Bu durum şirketleri ve vatandaşı da yapacağı noter işleminde elbette etkileyecek. Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ki; müteahhit ve mal sahipleri arasında kentsel dönüşüm nedeniyle de yapılması gereken bir işlemdir.
Özellikle taşınmaz alım satım vaadi sözleşmesi, taşıt alım satımı, vasiyetname, vekâlet gibi sıklıkla kullanılan noter işlemlerinde, öyle görülüyor ki vatandaş ve işletmelerin cebinden daha fazla para çıkacak.
Hayat pahalılığı, ekonomik şartlar, enflasyon ve alım gücündeki azalma, asgari ücretteki yüzde 30 artışla zaten kıt kanaat geçinmek zorunda kalan vatandaş, hukuki bir işlemi ya da resmi belge tasdiki için noterin kapısına geldiğinde ek bir yük ile karşılaşıyor.
Noterler de, enflasyon etkisiyle hizmet kalitesi ve maliyetlerini karşılamak için harçların da artmasıyla ve bağlı oldukları kurum tarafından belirlenen ücretlerine göre yaptıkları işlem başına noter ücreti alıyor.
Yapılan her bir noter işlemi üzerinden harç ve vergi olarak ödeyen noterler faaliyetlerini devam ettirmeye çalışıyor. Diğer yandan vatandaşın da artan yüksek ücret artışına tepkisi dikkat çekiyor.
Vatandaş noter ücretinden dertli
Geçen hafta vekâlet vermek için bir yakınımla Kadıköy’de bir notere gittik. Birkaç paragraftan oluşan, bir sayfa bile olmayan vekâlet için veznede ücret nedir diye sorduğumda noter, bin beş yüz altmış lira civarı dediğinde şok oldum. Daha geçen yıl başka bir vekâlet için 700 lira civarında para ödedim ne ara bu kadar arttı diye sordum. Noter görevlisi: “Harçlar arttı” dedi.
Enflasyon ve ekonomik koşullar etkili oluyor düşüncesiyle neredeyse iki katı olmuş. En ufak bir işimizde yolumuz notere düşerse, iki kez düşünmemiz gerekiyor. Vekâleti aldık ve ücreti ödeyip geldik.
Bir başka gün de Üsküdar’da avukatlık vekâlet ücreti öderken, bin üç yüz lira civarı ödeme yaptım. Geçen yıl 800 lira civarı ödeme yapmıştım. Şimdi yüzde elli zam gelmiş.
Notere ücreti öderken, ilçeden ilçeye vekâlet ücreti mi değişiyor dedim. Noter görevlisi: “Efendim kelime sayısı, talep edilen hizmetin içeriği, sayfa sayısı ve detayı ücreti artırıyor” dedi.
Oysaki tüm vekâlet türlerinin içeriği ne olursa olsun, ücretlerinin daha makul düzeyde olması gerekmez miydi? Bir vatandaş olarak bu durum, beni düşündürdü.
Eskiden noter ücretleri nakit olarak ödenirken, günümüzde teknolojinin gelişmesiyle kredi kartı veya bankacılık işlemleri üzerinden ödeme imkânı oluştuğu görülüyor.
Noter sırasında çileli bekleyiş
Geçen gün notere gittiğimde bekleyenlerin sayısı oldukça fazlaydı. İnsanlar çok tepkiliydi. Zaten ne kazanıyoruz? Aldığımız bir kâğıt parçası, her gün kullanmayacağımız ve çoğunlukla bir kereliğine yapılacak bir iş için üstelik vergisini, harcını da ayrıca ödüyoruz. Bu kadar zam olur mu diye sitem edip hayatın her geçen gün zorlaştığından bahsettiler.
Her şeyin dijitalleştiği günümüzde e-noter, e-makbuz, e-belge, e-imza…vb.
Noter işlemleri de dâhil elektronik ortamda alınabilecek tüm bu belgelerin, numara alıp sırada bekleyerek bir de onca kalabalık ortamda stres halinde vaktin geçmesi, insanı bazen çileden çıkarıyor.
Bu sitemleri, günlük yaşamda birçok vatandaştan sıklıkla duyar olduk.
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile; noterler, yaptıkları işlemler üzerinden Harçlar Kanunu’na göre aldıkları harcın yüzde 30’u oranında noterlik ücreti alacak. Bu ücret noter işlemlerinde 44,56 liradan az olamayacak.
Noter; taşınmaz vaadi sözleşmesinde, taşınmaz satış değerinin binde biri oranında noter ücreti alacak. Bu ücret, taşınmazın değerine göre 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak.
Elektronik sistemin geliştiği çağda, sıra beklemeden dijital ortamda e- imza ve e -devlet üzerinden daha az maliyetle bu işlemlerin gerçekleşmesi mümkün olabilir mi? Ne dersiniz?
E-noter sisteminin geliştirilmesi halinde, vatandaşların işlemlerinin daha hızlı, daha kolay ve daha az maliyetli olabilmesi gerçekleşebilir mi? Bunu zaman gösterecek…
Özlem Karahan
Sanal Alem Müfettişi
https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/noter-ucretleri-cep-yakiyor/804012