Zalimlerin Piri: Haccac-ı Zalim

ZÂLİMLERİN PÎRİ: HACCÂC-I ZALİM…

İslâm tarihine “zalim” lâkabıyla girmiş ve bu lâkabıyla meşhur olmuş Emevî valisi olan Haccâc-Zalim çok güzel kuran okurdu; kuran tilavetini dinleyen ağlardı.

Zulmün kendisinde sembolleştiği bu zalimin, Kur’an-ı kerimi ilk defa noktalayan ve harekelendiren kişi olması da ayrıca düşündürücüdür.

Ani bir kararla Hicaz’dan Kufe’ye gelerek cuma namazında minbere çıkarak yaptığı konuşması oldukça meşhurdur.

Yüzünü örten peçeyi indirerek şaşkınlık içindeki cemaate;

-Koparılmak üzere olgunlaşmış kelleler görüyorum.

Ey Irak ahalisi! Şikak (ayrılık) ve nifak ehli, olgunlaşmış başlar görüyorum, koparılma zamanları gelmiştir ve ben onların koparıcısıyım (toplayıcısıyım)”

Kendini yumuşak bir incir gibi ezdirme. Müminlerin emiri oklarını sadağından çekmiş ve ağaçlarının sertliğini ölçmüş ve görmüştür ki en sertleri benim… Ve bu yüzden Allah’a yemin olsun ki sizi ağaçların kabuğunu soyar gibi soyar ve yoldan çıkmış develerin dövüldüğü gibi döverim demiştir.

Bu konuşmadan sonra ırak valisi olmuş ve halkı demir elle yönetmiştir.

Son idam ettirdiği kişi olan ünlü fıkıhçı Said bin Cübeyr “Allah’ım benden sonra Haccac’ı kimseye musallat etme” şeklinde dua ettikten on beş gün sonra Haccac, kendi ölümünü isteyecek kadar büyük ruhî sıkıntılara mâruz kaldığı, dayanılmaz mide ağrıları ve elem içinde ölmüştür.

Haccâc, ölüm haberini alan âlimler ona rahmet dilememişler; Hasan-ı Basrî, “Allahım, onu ortadan kaldırdığın gibi sünnetini de kaldır” diye dua etmiş, Ömer b. Abdülazîz şükür secdesine gitmiş ve İbrâhim en-Nehaî sevincinden ağlamıştır.

Haccâc’ı zalim, cebbar ve kan dökücü gibi sıfatlarla anan Zehebî onun Kur’an’a çok hürmet ettiğini hâfızları toplayarak Kur’an’ın harfleriyle ilgili çeşitli çalışmalar yaptırdığını yazar.

Aynı zamanda ünlü bir hatip olan Haccâc’ın Irak’a vali tayin edildiğinde okuduğu hutbe Arap edebiyatının örnek metinleri arasında yer almaktadır.

Öte yandan kaynaklarda onun mala mülke düşkün olmadığını, öldüğünde sadece bir kılıç, bir at eyeri, bir mushaf, bir rahle ve 300 dirhem para bıraktığı yazar.

Sonuç zulüm unutulmamış Haccâc, İslâm tarihine “zalim” lâkabıyla girmiş ve bu lâkabıyla meşhur olmuştur.